I. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO MIEJSCOWOŚCI  LISKÓW.

 

1. Charakterystyka wsi.

 

Lisków to wieś gminna położona w południowo – wschodniej części niziny wielkopolskiej, na Wysoczyźnie Tureckiej, w odległości 35 km od Kalisza – najstarszego miasta w Polsce. Sąsiadują z nią następujące gminy: gm. Ceków Kolonia od strony zachodniej, gm. Koźminek od strony południowej, gm. Kawęczyn od strony północno-wschodniej i gm. Goszczanów /woj. łódzkie/ od strony południowo-wschodniej. Jest głównym ośrodkiem administracyjno – gospodarczo – usługowym gminy Lisków. Okolice Liskowa to teren czysty ekologicznie i przyjazny człowiekowi, na którym może nastąpić rozwój gospodarstw agroturystycznych.

Okolice Liskowa położone są w dorzeczu rzeki Swędrni, w oparciu o rzekę Żabiankę II oraz Lipiczankę.

Miejscowość Lisków jest zwodociągowana, skanalizowana i zgazyfikowana. Ścieki bytowo – gospodarcze trafiają do oczyszczalni ścieków w Liskowie. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 471 Opatówek – Rzymsko, drogi powiatowe i gminne.

Na dzień 31.12.2004 r. w Liskowie mieszkało 1767 osób, z czego 100 osób to mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej i Domu Dziecka z pobytem tymczasowym. Wieś charakteryzuje się przede wszystkim dobrze rozwiniętą sferą usługowo – handlową, drobną przedsiębiorczością, a także świetną bazą edukacyjną, której korzenie sięgają początku XX wieku.

Najstarszy zapis stwierdzający istnienie Liskowa pochodzi z 1293 r. Jednak burzliwy rozwój gminy rozpoczyna się dopiero w 1900 r. wraz z przybyciem do Liskowa księdza Wacława Blizińskiego, posła na Sejm, Senatora, Dyrektora Departamentu Opieki Społecznej.

W latach 1905 - 1907 działało tu 7 ochronek, które zastępowały szkoły elementarne. W styczniu 1902 r. dzięki inicjatywie księdza Blizińskiego założono pierwszą liskowską placówkę spółdzielczą pn. Spółka Rolniczo - Handlowa "Gospodarz", a w lipcu tegoż roku tzw. organizację wzajemnych ubezpieczeń od ognia. W latach następnych z inicjatywy proboszcza powstały w Liskowie dalsze instytucje: Kasa Drobnego Kredytu (1904), warsztaty tkackie i kursy rękodzielnicze (1905), Dom Ludowy (1908), łaźnia ludowa, pralnia oraz warsztaty zabawkarskie (1910), mleczarnia spółdzielcza (1911), Szkoła Rolniczo - Handlowa i piekarnia (1913). W czasie I wojny światowej ksiądz dbał o bezpieczeństwo mieszkańców i materialnie pomagał uciekinierom ze spalonego Kalisza. W 1915 r. założył gimnazjum, które  w 1931 r. zostało przekształcone w Seminarium Nauczycielskie. Po odzyskaniu niepodległości utworzył jeszcze nowe placówki oświatowe jak: Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową (1921), Szkołę Zawodową Żeńską (1927), w 1925 r. oddano również do użytku nową szkołę powszechną.

Szczególną troską otaczał ksiądz Bliziński sierociniec założony w 1920 r. dla sierot przywiezionych ze Wschodu po wojnie polsko - bolszewickiej. Rozwinął również ogromną aktywność na odcinku szeroko rozumianej opieki społecznej. Wymienić tu należy uruchomienie fachowej opieki położniczej (1921), ośrodka zdrowia (1933). Swego rodzaju ukoronowaniem pracy samorządowej i osiągnięć ks. W. Blizińskiego oraz społeczeństwa Liskowa w odrodzonej Polsce były dwie duże wystawy ogólnokrajowe. Pierwsza została zorganizowana w 1925 r. pod hasłem "Wieś Polska" z okazji jubileuszu 25-lecia pracy ks. Wacława Blizińskiego. Wnioski i doświadczenia z wystawy 1925 r. przydały się w organizowaniu jeszcze okazalszej wystawy w 1937 r. "Praca i Kultura Wsi" trwającej od 18 czerwca do 4 lipca z okazji 35 - lecia istnienia Spółdzielni Rolniczo - Handlowej. Celem jej było podsumowanie roli spółdzielczości jako podstawy rozwoju Liskowa. Dla uznania zasług księdza Blizińskiego należy podkreślić, że i tę wystawę zwiedzili reprezentanci najwyższych władz państwowych, a więc prezydent Ignacy Mościcki (13.06.1937 r.), premier Sławoj - Składkowski (3 razy), marszałek Edward Rydz - Śmigły (4.07.1937 r.) oraz liczni mężowie stanu.

Ksiądz Bliziński pełniąc różne funkcje polityczne w kraju nie zaniedbywał placówek liskowskich. Nadal sprawował w nich funkcje prezesa, przewodniczącego  czy kuratora. Lisków w tym czasie zyskał na estetyce. Wieś została zelektryfikowana i skanalizowana. Pod koniec okresu międzywojennego prawie wszystkie gospodarstwa korzystały z wodociągów. Wspólnym wysiłkiem nawierzchnie drogi pokryto brukiem, a potem kostką. Na chodnikach położono płytki cementowe. Większość zabudowań wybudowano od nowa. Były to budynki murowane, kryte dachówką. Dokonania księdza Wacława Blizińskiego były znane szerokiemu społeczeństwu, a także władzom państwowym.

Efekty wieloletniej pracy księdza Blizińskiego w Liskowie są pielęgnowane aż po dziś dzień. Wspomnieć należy chociażby fakt, że niektóre budynki z czasów wzorowej wsi polskiej wcale nie uległy ruinie. Dzięki dbałości władz Liskowa przetrwały do dziś!

W dzisiejszych czasach, gdy widać powszechny kryzys wartości, ludzie bardzo chętnie powracają do swych kulturowych korzeni, są to miejsca, które codziennie mijamy, które tworzą naszą tożsamość. Zabytki są żywymi świadkami historii, świadkami w różnych zakresach. Wszystkie te materialne pamiątki łączą się
z duchowymi  i tworzą klimat ziemi rodzinnej, klimat Ziemi Liskowskiej.

W Liskowie znajdują się instytucje o charakterze publicznym: Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Dom Kultury, Biblioteka Gminna, Ośrodek Zdrowia, Dom Dziecka, Dom Pomocy Społecznej, Oddział Banku Spółdzielczego Ziemi kaliskiej, Przedszkole, Szkoła Podstawowa, Gimnazjum,
2 Zespoły Szkół Zawodowych oraz filia Wyższej Szkoły Finansów i Informatyki. Taka baza instytucjonalna w połączeniu z zasobami ludzkimi i dbałością o tradycję regionu jest doskonałym punktem wyjścia w realizacji założeń Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 – 2006” w zakresie działania „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”.

W celu zapewnienia mieszkańcom Liskowa i okolic szerokiego dostępu  do dóbr kultury, sołtysi i radni Liskowa wystąpili z inicjatywą rozbudowy i modernizacji istniejącego w Liskowie Gminnego Ośrodka Kultury, ośrodka spełniającego funkcje kulturowe i społeczne, ściśle związane z zachowaniem tradycji i dziedzictwa kulturowego naszego regionu.

2. Inwentaryzacja zasobów Liskowa.

2.1. Środowisko naturalne. 

Teren Liskowa i regionu jest ekologicznie czysty, dominuje krajobraz rolniczy nadający się do rozwoju gospodarstw agroturystycznych. Na terenie wsi nie występują parki podworskie, natomiast w okolicy znajdują się lasy ochronne, głównie glebochronne. Są one bogate w grzyby i owoce leśne. Przeważają tu gleby V i VI klasy. Ze względu na występującą bioróżnorodność tereny takie mają duże walory krajobrazowe.

2.2. Rolnictwo i gospodarka.

      Powierzchnia wsi Lisków stanowi 13,78 % (1045 ha) powierzchni całej gminy,
z czego około 544 ha stanowią pola uprawne, około 80 ha to łąki i pastwiska, 70 ha lasy, a około 300 ha to pozostałe grunty. Głównym kierunkiem produkcji rolnej jest uprawa zbóż, ziemniaków i warzyw oraz hodowla bydła i trzody chlewnej
w rodzinnych gospodarstw rolnych o stosunkowo małej powierzchni upraw. Dominują natomiast podmioty gospodarcze związane z obsługą produkcji rolnej (ubojnia, masarnia, piekarnia) oraz z handlem i usługami. Na dzień 31.12.2004 r. w samym Liskowie zarejestrowanych było  98 podmiotów gospodarczych (dane z UG Lisków).

Największymi firmami prowadzącymi działalność gospodarczą na terenie Liskowa są:

1.      „BARTEX” PPH - ubój i przetwórstwo mięsa.

2.      Piekarnia Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” – wypiek pieczywa.

3.      Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” – handel i usługi handlowe.

4.      „Malspaw” sp. z o.o. – produkcja Europalet metalowych.

5.      „Jag” sp. z o.o. – produkcja pianki poliuretanowej.

6.      Spółdzielnia Kółek Rolniczych – sprzedaż paliw płynnych i gazowych, drobne usługi na rzecz rolników.

7.      Betoniarstwo – Mocny R.

Gmina prowadzi politykę sprzyjającą rozwojowi przedsiębiorczości i tworzeniu nowych miejsc pracy.

2.3.  Infrastruktura techniczna.

      Przez Lisków przebiega droga wojewódzka nr 470 Opatówek – Rzymsko, drogi powiatowe oraz sieć dróg gminnych, w większości o nawierzchni bitumicznej. Większość dróg powiatowych i gminnych jest w złym stanie, z licznymi spękaniami
i koleinami oraz nieuporządkowanymi poboczami.

      System zaopatrzenia miejscowości w wodę oparty jest na stacji uzdatniania wody na bazie ujęcia w Liskowie oraz rozdzielczej sieci wodociągowej o łącznej długości 12,4 km i przyłączami wodociągowymi o długości około 3 km.

      Systematycznie prowadzone przez gminę działania proekologiczne służące poprawie stanu środowiska naturalnego oraz zwiększeniu jakości życia na wsi, doprowadziły do stworzenia systemu odprowadzenia i oczyszczania ścieków bytowo – gospodarczych. W 1999 r. została oddana do użytku oczyszczalnia ścieków, zlokalizowana w Liskowie, o przepustowości 550 m³/d.

Na terenie Liskowa i gminy działają trzy firmy posiadające zezwolenie Wójta Gminy Lisków na świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych
z nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Mieszkańcy mogą indywidualnie do swoich potrzeb zawierać umowy z wybraną firmą na świadczenie ww. usług.

W 2000 r. rozpoczęto 5 – etapową inwestycję pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Lisków”, a jej zakończenie planowane jest w 2005 r. Obecnie miejscowość jest skanalizowana prawie w 80%. Na pozostałym obszarze Liskowa ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych.

      Na terenie gminy podjęto również działania w zakresie gazyfikacji. Obecnie
w Liskowie istnieje sieć gazowa rozdzielcza dla celów komunalno - bytowych
i grzewczych.

      Wszyscy mieszkańcy miejscowości korzystają z sieci telefonicznej telekomunikacji Polskiej S.A. oraz z sieci energetycznej.

2.4. Dziedzictwo kulturowe.

Na terenie Liskowa i okolic znajduje się szereg interesujących zabytków, będących świadectwem przebogatej historii naszego regionu, wspomnieć tu chociażby drewniany kościół z 1754r. pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Pocieszycielki  w Strzałkowie, neogotycki kościół z 1899r. w Liskowie, Sanktuarium Niepokalanego Serca Maryi w Krzyżówkach, Gimnazjum w Liskowie oraz odrestaurowany
w październiku 2003 r. zabytkowy nagrobek Tekli Kleczewskiej, Matki Marii, bliskiej współpracownicy ks. Blizińskiego w pracy spółdzielczej i oświatowej.

Krzewieniem tradycji Liskowa zajmuje się Towarzystwo Inicjatyw Wiejskich im. ks. W. Blizińskiego, którego prezesem jest Wójt Gminy Lisków dr inż. Zenon Mikołajczyk. Towarzystwo zostało powołane w 1989 roku i skupia w swych szeregach siedemdziesięciu aktywnych członków. W ciągu 10 pierwszych lat istnienia Towarzystwo prowadziło działalność gospodarczą w dwóch sklepach: w Kaliszu
i w księgarni w Liskowie. Staraniem Towarzystwa powstał medal księdza Blizińskiego. Tradycją Towarzystwa stało się wydawanie na dany rok kalendarzy, ich oprawę graficzną  stanowią ciekawe obiekty i pamiątki  z okolic Liskowa. 

         Jednak to przy tutejszym Gminnym Ośrodku Kultury udało się zorganizować stałą wystawę Ziemi Liskowskiej. Dzieje tej ziemi przedstawione są w kilkunastu gablotach, z których można dowiedzieć się, że pierwszy zapis Liskowa pochodził z Kodeksów Rękopiśmiennych Archiwum Gnieźnieńskiego i Kaliskiego z 1293r. Specyfiką tej wystawy jest to, że informacje są ułożone tematycznie: Historia Liskowa, Spółdzielczość i gospodarka, Gminne Towarzystwo Dzieci Specjalnej Troski, Oświata, Kultura, Służba Zdrowia i Bank, Zespół ludowy „Liskowianie”, Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, Związek Rencistów, Emerytów i  Inwalidów oraz Orkiestra Dęta.

Gminny Ośrodek Kultury zajmuje szczególne miejsce na mapie Liskowa.
W dużej mierze zajmuje się rozwojem i podnoszeniem poziomu kulturalnego mieszkańców gminy, dbaniem o dziedzictwo kulturowego będące spuścizną po księdzu Wacławie Blizińskim, pogłębianiem zainteresowań artystycznych, kulturalnych, prowadzeniem działalności inicjującej i popularyzującej rozwój amatorskiego ruchu artystycznego. Jest głównym ośrodkiem kulturowym i społecznym w Liskowie.

Liskowski Dom Kultury swoim działaniem i różnymi formami pracy potrafi przyciągnąć społeczeństwo. Istotnym filarem działalności placówki jest cała gama imprez o różnorodnym charakterze - czasami ogólnopolskich. Taka działalność jest największym sukcesem placówki! W życie miejscowego ośrodka wpisane są m.in. takie imprezy jak:

 

o       Uroczystości opłatkowe

o       Choinka dla Towarzystwa Dzieci Specjalnej Troski w Liskowie

o       Konkursy kolęd

o       „Święto Ludowe” – festyn na boisku

o       Powiatowy Przegląd Orkiestr Dętych

o       Uroczystości „Andrzejkowe”

o       Warsztaty folklorystyczne

o       Szkolenia dla rolników

o       Pikniki rodzinne – dla mieszkańców gminy

o       „Śniadanie wielkanocne” – uroczystość tradycyjna

o       „Wieczerza wigilijna” – uroczystość tradycyjna

o       Dożynki gminne i powiatowe

o       Konkursy plastyczne

o       „Estrada Folkloru” – targi sztuki ludowej.

 

Ważnym wydarzeniem w historii Liskowa było świętowanie wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w Marienbergu.  W trakcie „Dnia Polskiego” nasi przedstawiciele z Gminnego Ośrodka Kultury zaprezentowali swój dorobek artystyczny.

 Z racji tego, że Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka znajdują się pod wspólnym dachem, mówi się o przyjacielskiej współpracy obu placówek. Biblioteka Gminna w Liskowie jest miejscem umożliwiającym zaspokajanie różnorodnych potrzeb intelektualnych. Oferuje bogaty i aktualny księgozbiór, czasopisma, możliwość korzystania z komputerów, Internetu, organizuje ciekawe konkursy i spotkania literackie. Bibliotekarze czują się odpowiedzialni za gospodarkę zbiorami, w tym celu śledzą nie tylko listy bestsellerów wydawniczych, ale też uwzględniają aktualne mody, słuchają zapytań czytelników, określają ich potrzeby, by zgromadzić niezbędny księgozbiór. Nasi bibliotekarze gromadzą różnorodne, komplementarne źródła informacji, by uświadomić uczniom, że nie tylko książka, ale także czasopismo, encyklopedia multimedialna, kaseta video czy Internet pomogą  odpowiedzieć na wiele nurtujących pytań. Księgozbiór dostosowany jest do potrzeb dorosłych użytkowników, jak dzieci i młodzieży. Rozwój ośrodków kultury, bibliotek publicznych i instytucji
o powszechnej dostępności jest istotnym warunkiem w przekazywaniu społeczeństwu wiedzy, kultywowaniu tradycji, zachowaniu dziedzictwa kulturowego, a także wartości uniwersalnych – niezależnie od czasu i miejsca.

W budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Liskowie przygotowują się do koncertów: Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej i Zespół „Liskowianki”.  Orkiestra została założona przez  księdza Blizińskiego, który sam zakupił instrumenty muzyczne oraz zapewnił na plebani salę do ćwiczeń. Obok orkiestry działał również chór. Przy okazji prób śpiewu i orkiestry ksiądz rozmawiał z mieszkańcami wsi
 na różne tematy społeczno-gospodarcze, propagował czytanie i prenumeraty ówczesnych pism oraz prowadził potajemnie kursy czytania i pisania dorosłych.

Aktualnie orkiestra skupia pięćdziesięciu muzyków  w wieku od 12 -  60 lat.
 Przy orkiestrze istnieje zespół „Marżonetek”, który uatrakcyjnia koncerty pokazami  tanecznymi. Orkiestra wykonuje popularne melodie rozrywkowe, pieśni kościelne, utwory marszowe i koncertowe. Występuje podczas imprez strażackich, festynów 
i uroczystości kościelnych.

          Zespół Folklorystyczny  „Liskowianie” powstał w 1980r. przy Kole Gospodyń Wiejskich, a obecnie działa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Liskowie. Zespół składa się z 12 – osobowej grupy śpiewaczej i 6 – osobowej kapeli. Zespół
„Liskowianie” wykonuje repertuar z regionu Kalisza, w szczególności okolic Liskowa, według zbioru pieśni opracowanych przez profesora J. Liskowackiego. Efektem pracy Zespołu jest opracowany i wykonywany obrzęd  „ Staropolskie Dożynki”.

„Liskowianie”  wielokrotnie występowali na Biesiadach i Estradach Folkloru Ziemi Kaliskiej oraz uczestniczyli w koncertach „POLAGRA '2001, '2002 i '2003”. Otrzymali wiele wyróżnień i nagród, które można podziwiać w Sali wystawowej Gminnego Ośrodka Kultury w Liskowie. W 2004 roku na powiatowej inauguracji roku kulturalnego kapela otrzymała Dyplom Ministra Kultury za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury ludowej.

Trudno wyobrazić sobie Lisków bez działalności Ochotniczej Straży Pożarnej, będącej właścicielem budynku, w którym mieści się Gminny Ośrodek Kultury
i Biblioteka. Z biegiem lat zakres działalności Straży Pożarnej  uległ zmianie. Straże zaczęły pełnić szereg funkcji pozapożarniczych, głównie społeczno-kulturalnych, jako partner Ośrodka Kultury.

Z ciasnych pomieszczeń Gminnego Ośrodka Kultury korzystają również inne organizacje działające na terenie Liskowa i gminy, tj. Gminne Towarzystwo Dzieci Specjalnej Troski, Koło Gospodyń Wiejskich, Związek Rencistów, Emerytów
i Inwalidów, Związek Kombatantów, uczniowie szkół podstawowych z terenu gminy oraz młodzież z Gimnazjum.

 

3. Analiza mocnych i słabych stron miejscowości Lisków.

 

         Analiza mocnych i słabych stron miejscowości zostanie przeprowadzona za pomocą Analizy SWOT. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych
i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagrożeń jakie stoją przed gminą. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników:

- „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony wsi
i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi;

- „słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony wsi
i które nie wyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować);

- „szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi wsi;

- „zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój gminy).

Analiza ta dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się wieś oraz pozwala sformułować kierunki rozwoju ekonomicznego.

Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego Liskowa.

  

 

 3.1. Środowisko naturalne, położenie:

 

MOCNE STRONY	SZANSE
- nieskażone gleby - oczyszczalnia ścieków - system kanalizacji sanitarnej odprowadzającej ścieki - dobre położenie geograficzne - nieskażone środowisko naturalne - położenie miejscowości blisko Kalisza i dróg wojewódzkich i powiatowych.	- ochrona środowiska - współpraca z innymi gminami w  obszarze ekologii - realizacja programu ochrony środowiska naturalnego - zainteresowanie gości walorami turystyczno – przyrodniczymi
SŁABE STRONY	ZAGROŻENIA
- brak wysypiska śmieci - brak systemu gospodarki odpadami - słabe gleby - niska świadomość ekologiczna mieszkańców	- zanieczyszczenie i dewastacja środowiska naturalnego - kataklizmy i klęski żywiołowe - postępujący brak opadów atmosferycznych - zmiana klimatu wskutek działalności człowieka - budowa zakładów produkcyjnych szkodliwych dla środowiska - dalsza degradacja środowiska naturalnego w wyniku działalności człowieka

 

 

3.2. Społeczność, potencjał ludzki, edukacja:

 

MOCNE STRONY	SZANSE
- Przedszkole, Szkoła Podstawowa i  Gimnazjum w Liskowie - filia Wyższej Szkoły Finansów i Informatyki - ochrona osób niepełnosprawnych - funkcjonowanie Domu Dziecka oraz Domu Pomocy Społecznej - duży wybór zajęć pozalekcyjnych w Gminnym Ośrodku Kultury w Liskowie - Zakład Pracy Chronionej - potencjał siły roboczej - Gminna Biblioteka	- pomoc społeczna - nowe systemy edukacyjne dla młodzieży - zmniejszenie bezrobocia w skali makro - restrukturyzacja oświaty - dostęp do edukacji - edukacja społeczności lokalnej – w szczególności rolników - prekwalifikacja zawodowa - tworzenie nowych miejsc pracy w skali makro - osłony społeczne - walka z bezrobociem
SŁABE STRONY	ZAGROŻENIA
- bezrobocie - opieka zdrowotna - brak świetlicy dla młodzieży - niski przyrost naturalny - niskie dochody ludności - funkcjonowanie Ośrodka Zdrowia - wyposażenie szkół w pomoce naukowe - ubogie społeczeństwo - pasywność obywateli - proces starzenia się społeczeństwa - zmniejszające się środki na edukację	- choroby cywilizacyjne - wzrost bezrobocia w skali makro - brak nowych miejsc pracy w skali makro - kradzieże, rozboje - zły stan służby zdrowia - wyludnienie się wsi - brak pomocy ze strony rządu - ograniczony dostęp obywateli do służby zdrowia - terroryzm - patologie społeczne wynikające z bezrobocia - rosnące ubóstwo w skali makro - brak środków na profilaktykę zdrowotną

 

3.3. Gospodarka, rolnictwo, warunki wspierające rozwój gospodarczy:

 

Osoba odpowiedzialna za:

• wytworzenie informacji: Marcin Kozłowski
• wprowadzenie informacji do podstrony BIP: (2005-11-30 11:19:14)
• zaakceptowanie treści informacji: (2005-11-30 11:20:12)