Dz.U.01.142.1591
2002-03-31 zm. Dz.U.02.23.220
2002-06-22 zm. Dz.U.02.62.558
2002-10-27 zm. Dz.U.02.113.984
2003-01-01 zm. Dz.U.02.214.1806
2003-07-09
zm. Dz.U.03. 80.717
USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym.
(tekst
jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. 1. Mieszkańcy gminy tworzą z
mocy prawa wspólnotę samorządową.
2. Ilekroć
w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę samorządową
oraz odpowiednie terytorium.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 2. 1. Gmina wykonuje zadania
publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
2. Gmina
posiada osobowość prawną.
3. Samodzielność
gminy podlega ochronie sądowej.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 3. 1. O ustroju gminy stanowi jej
statut.
2. Projekt
statutu gminy powyżej 300.000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Prezesem Rady
Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
3. W
sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 4. 1. Rada Ministrów, w drodze
rozporządzenia:
1) tworzy,
łączy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice,
2) nadaje
gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice,
3) ustala
i zmienia nazwy gmin oraz siedziby ich władz.
2. Rozporządzenie,
o którym mowa w ust. 1, może być wydane także na wniosek zainteresowanej rady
gminy.
3. Ustalenie
i zmiana granic gmin dokonywane są w sposób zapewniający gminie terytorium
możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny,
uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający
zdolność wykonywania zadań publicznych.
4. Nadanie
gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich zmiana
dokonywane są w sposób uwzględniający infrastrukturę społeczną i techniczną
oraz układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
5. Zmiany,
o których mowa w ust. 1, następują z dniem 1 stycznia.
akty
wykonawcze
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 4a. 1. Wydanie
rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, wymaga zasięgnięcia przez
ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zainteresowanych
rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z
mieszkańcami, a w przypadku zmian granic gmin naruszających granice powiatów lub
województw - dodatkowo opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmików
województw, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Konsultacje
z mieszkańcami w sprawach zmiany granic gmin lub granic miasta polegającej na
wyłączeniu obszaru lub części obszaru jednostki pomocniczej gminy i jego
włączeniu do sąsiedniej jednostki pomocniczej tej gminy lub do sąsiedniej gminy
mogą zostać ograniczone do:
1) mieszkańców
jednostki pomocniczej gminy objętych zmianą - przez odpowiednie rady gmin,
2) mieszkańców
gmin objętych zmianą naruszającą granice powiatów lub województw - przez
odpowiednie rady powiatów lub sejmiki województw.
3. W
przypadku niewyrażenia opinii, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od
dnia otrzymania wystąpienia o opinię, wymóg zasięgnięcia opinii uznaje się za
spełniony.
orzeczenia
sądów
Art. 4b. 1. Wydanie
rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, na wniosek rady gminy wymaga:
1) wniosku
rady gminy poprzedzonego przeprowadzeniem przez tę radę konsultacji z
mieszkańcami, wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumentami, mapami i
informacjami potwierdzającymi zasadność wniosku,
2) opinii
rad gmin objętych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady
konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmiany granic gminy naruszającej
granice powiatów lub województw - opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmików
województw,
3) opinii
wojewody właściwego dla gminy lub gmin objętych wnioskiem.
2. Do
wniosku i opinii, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 4a ust. 2 i 3 stosuje
się odpowiednio.
3. Rada
gminy występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, do ministra właściwego do
spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody, w terminie do dnia 31
marca.
4. Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy składaniu
wniosków, o których mowa w ust. 1, oraz dokumenty, które należy dołączyć do
wniosku.
akty
wykonawcze
Art. 5. 1. Gmina może tworzyć
jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostką
pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto.
2. Jednostkę
pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji
z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.
3. Zasady
tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej określa
statut gminy.
4. (skreślony).
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 5a. 1. W wypadkach
przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być
przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy.
2. Zasady
i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady
gminy.
orzeczenia
sądów
Art. 5b. 1. Gmina podejmuje
działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród
mieszkańców gminy, w tym zwłaszcza wśród młodzieży.
2. Rada
gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie
młodzieżowej rady gminy mającej charakter konsultacyjny.
3. Rada
gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający tryb
wyboru jej członków i zasady działania.
Rozdział 2
Zakres działania i zadania gminy
Art. 6. 1. Do zakresu działania gminy
należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami
na rzecz innych podmiotów.
2. Jeżeli
ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1,
należy do gminy.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb
wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne
obejmują sprawy:
1) ładu
przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz
gospodarki wodnej,
2) gminnych
dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów
i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych,
wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną
i cieplną oraz gaz,
4) lokalnego
transportu zbiorowego,
5) ochrony
zdrowia,
6) pomocy
społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
7) gminnego
budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji
publicznej,
9) kultury,
w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury,
10) kultury
fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk
i hal targowych,
12) zieleni
gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy
gminnych,
14) (1)
porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i
przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu
przeciwpowodziowego,
15) utrzymania
gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
16) polityki
prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i
prawnej,
17) wspierania
i upowszechniania idei samorządowej,
18) promocji
gminy,
19) współpracy
z organizacjami pozarządowymi,
20) współpracy
ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
2. Ustawy
określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
3. Przekazanie
gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych
środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych
gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
projekty
ustaw
Art. 8. 1. Ustawy mogą
nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji
rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów
powszechnych oraz referendów.
2. Zadania
z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie
porozumienia z organami tej administracji.
2a. Gmina
może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu
właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu
terytorialnego.
2b. Spory
majątkowe wynikłe z porozumień, o których mowa w ust. 2 i 2a oraz w art. 74,
rozpatruje sąd powszechny.
3. Gmina
otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których
mowa w ust. 1, 2 i 2a.
4. Szczegółowe
zasady i terminy przekazywania środków finansowych, o których mowa w ust. 3,
określają ustawy nakładające na gminy obowiązek wykonywania zadań zleconych lub
zawarte porozumienia.
5. W
przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w ust. 4, gminie przysługują
odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 9. 1. W celu wykonywania zadań
gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi
podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
2. Gmina
oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą
wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w
przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
3. Formy
prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o
charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.
4. Zadaniami
użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy,
określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane
zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie
dostępnych.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 10. 1. Wykonywanie zadań
publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami
samorządu terytorialnego.
2. Gminy,
związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego
mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać
pomocy, w tym pomocy finansowej.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Rozdział 3
Władze gminy
Art. 11. 1. Mieszkańcy gminy podejmują
rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za
pośrednictwem organów gminy.
2. (2)
(skreślony).
orzeczenia
sądów
Art. 11a. (3)
1. Organami gminy są:
1) rada
gminy,
2) wójt
(burmistrz, prezydent miasta).
2. Zasady
i tryb przeprowadzania wyborów do rady gminy oraz wyboru wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) określają odrębne ustawy.
3. Ilekroć
w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezydenta
miasta.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 11b. 1. Działalność organów
gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw.
2. Jawność
działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania
informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także
dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym
protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.
3. Zasady
dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 12. Zasady i tryb
przeprowadzania referendum gminnego określa odrębna ustawa.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 13. (skreślony).
orzeczenia
sądów
Art. 14. (4) Uchwały rady
gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy
ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 15. 1. Z zastrzeżeniem art. 12
organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy.
2. Jeżeli
siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy,
rada nosi nazwę rady miejskiej.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 16. Kadencja rady gminy trwa 4 lata
licząc od dnia wyboru.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 17.(5) W skład rady wchodzą radni w
liczbie:
1) piętnastu
w gminach do 20.000 mieszkańców,
2) dwudziestu
jeden w gminach do 50.000 mieszkańców,
3) dwudziestu
trzech w gminach do 100.000 mieszkańców,
4) dwudziestu
pięciu w gminach do 200.000 mieszkańców oraz po trzech na każde dalsze
rozpoczęte 100.000 mieszkańców, nie więcej jednak niż czterdziestu pięciu
radnych.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 18. 1. Do właściwości rady gminy
należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy
nie stanowią inaczej.
2. Do
wyłącznej właściwości rady gminy należy:
1) uchwalanie
statutu gminy,
2) (6)
ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie o kierunkach jego działania oraz
przyjmowanie sprawozdań z jego działalności,
3) (7)
powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym
budżetu, oraz sekretarza gminy - na wniosek wójta,
4) (8)
uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz
podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego
tytułu,
5) uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego,
6) uchwalanie
programów gospodarczych,
7) ustalanie
zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników
mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na
realizację zadań przez te jednostki,
8) podejmowanie
uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych
ustawach,
9) podejmowanie
uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu,
dotyczących:
a) (9)
określania zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich
wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy
szczególne nie stanowią inaczej; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać
tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy,
b) (10)
emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu
przez wójta,
c) zaciągania
długoterminowych pożyczek i kredytów,
d) (11)
ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych
przez wójta w roku budżetowym,
e) zobowiązań
w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej
granicę ustalaną corocznie przez radę gminy,
f) tworzenia
i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z
nich,
g) (12)
określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta,
h) tworzenia,
likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych
jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
i) (13)
ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w
roku budżetowym,
10) (14)
określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać
zobowiązania,
11) podejmowanie
uchwał w sprawie przyjęcia zadań, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 2a,
12) podejmowanie
uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel
odpowiedniego majątku,
12a) podejmowanie
uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych
państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych
i regionalnych,
13) podejmowanie
uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych oraz wznoszenia
pomników,
14) nadawanie
honorowego obywatelstwa gminy,
14a) podejmowanie
uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,
15) stanowienie
w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.
3. (skreślony).
4. (skreślony).
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
projekty
ustaw
Art. 18a. 1. (15) Rada
gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz
jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powołuje komisję rewizyjną.
2. (16)
W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich
klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust.
1.
3. (17)
Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu gminy i występuje z wnioskiem do
rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Wniosek
w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę
obrachunkową.
4. Komisja
rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli.
Uprawnienie to nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych
przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1.
5. Zasady
i tryb działania komisji rewizyjnej określa statut gminy.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 19. 1. Rada gminy wybiera ze
swego grona przewodniczącego i 1-3 wiceprzewodniczących bezwzględną większością
głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu
tajnym.
2. Zadaniem
przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad
rady. Przewodniczący może wyznaczyć do wykonywania swoich zadań wiceprzewodniczącego.
W przypadku nieobecności przewodniczącego i niewyznaczenia
wiceprzewodniczącego, zadania przewodniczącego wykonuje wiceprzewodniczący
najstarszy wiekiem.
3. (18)
(skreślony).
4. Odwołanie
przewodniczącego i wiceprzewodniczących następuje na wniosek co najmniej 1/4
ustawowego składu rady gminy w trybie określonym w ust. 1.
5. W
przypadku rezygnacji przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego rada podejmuje
uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji nie później niż w ciągu 1 miesiąca
od dnia złożenia rezygnacji.
6. Niepodjęcie
uchwały, o której mowa w ust. 5, w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji
przez przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego jest równoznaczne z przyjęciem
rezygnacji przez radę gminy z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym
powinna być podjęta uchwała.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 20. 1. Rada gminy obraduje na
sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej
jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek
obrad wraz z projektami uchwał.
1a. Rada
gminy może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów
ustawowego składu rady.
2. Pierwszą
sesję nowo wybranej rady gminy zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji
w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad na obszarze
całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 7 dni po
ogłoszeniu wyników wyborów do rady gminy, z zastrzeżeniem ust. 2b.
2a. (19)
Po upływie terminu określonego w ust. 2 sesję zwołuje komisarz wyborczy w ciągu
21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów dla całego kraju lub w
przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów
do rady gminy.
2b. Jeżeli
wybory były wynikiem referendum lokalnego w sprawie odwołania rady gminy,
pierwszą sesję zwołuje osoba, którą Prezes Rady Ministrów wyznaczył do
pełnienia funkcji organów jednostki samorządu terytorialnego.
2c. Pierwszą
sesję nowo wybranej rady gminy, do czasu wyboru przewodniczącego rady, prowadzi
najstarszy wiekiem radny obecny na sesji.
3. (20)
Na wniosek wójta lub co najmniej 1/4 ustawowego składu rady gminy
przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia
wniosku. Wniosek o zwołanie sesji powinien spełniać wymogi określone w ust. 1 w
zdaniu drugim.
4. Do
zmiany porządku obrad sesji zwołanej w trybie określonym w ust. 3 stosuje się
przepis ust. 1a, z tym że dodatkowo wymagana jest zgoda wnioskodawcy.
5. (21)
Na wniosek wójta przewodniczący rady gminy jest obowiązany wprowadzić do porządku
obrad najbliższej sesji rady gminy projekt uchwały, jeżeli wpłynął on do rady
gminy co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady.
orzeczenia
sądów
Art. 21. 1. Rada gminy ze swojego
grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając
przedmiot działania oraz skład osobowy.
2.(22)
(skreślony).
3. Komisje
podlegają radzie gminy, przedkładają jej plan pracy oraz sprawozdania z
działalności.
4. W
posiedzeniach komisji mogą uczestniczyć radni niebędący jej członkami. Mogą oni
zabierać głos w dyskusji i składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 22. 1. Organizację
wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy określa statut gminy.
2. Statut
gminy podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 23. 1. Radny obowiązany
jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy. Radny utrzymuje stałą
więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje
zgłaszane przez mieszkańców gminy postulaty i przedstawia je organom gminy do
rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców.
2. Radni
mogą tworzyć kluby radnych, działające na zasadach określonych w statucie
gminy.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 23a. 1. (23)
Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu radni składają ślubowanie:
"Wierny
Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej, ślubuję uroczyście obowiązki
radnego sprawować godnie, rzetelnie i uczciwie, mając na względzie dobro mojej
gminy i jej mieszkańców."
2. Ślubowanie
odbywa się w ten sposób, że po odczytaniu roty wywołani kolejno radni powstają
i wypowiadają słowo "ślubuję". Ślubowanie może być złożone z dodaniem
zdania: "Tak mi dopomóż Bóg."
3. Radni
nieobecni na pierwszej sesji rady gminy oraz radni, którzy uzyskali mandat w
czasie trwania kadencji, składają ślubowanie na pierwszej sesji, na której są
obecni.
4. Odmowa
złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 24. Radny jest obowiązany brać udział
w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do
których został wybrany lub desygnowany.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 24a. 1. Z radnym nie może
być nawiązywany stosunek pracy w urzędzie gminy, w której radny uzyskał mandat.
2.(24)
Radny nie może pełnić funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej oraz
jego zastępcy.
3. (25)
(skreślony).
4. (skreślony).
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 24b. 1.(26) Osoba
wybrana na radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie
gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego
zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystąpieniem do
wykonywania mandatu osoba ta obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w
terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ
wyborczy.
2. Radny,
o którym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu
oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu.
3. Radny
otrzymuje urlop bezpłatny bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy.
Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem
zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do 3 miesięcy po zakończeniu tego
urlopu.
4.(27)
W przypadku radnego wykonującego funkcję kierownika lub jego zastępcy w
jednostce organizacyjnej, przejętej lub utworzonej przez gminę w czasie
kadencji, termin, o którym mowa w ust. 1, wynosi 6 miesięcy od dnia przejęcia
lub utworzenia tej jednostki.
5. Niezłożenie
przez radnego wniosku, o którym mowa w ust. 1, jest równoznaczne ze zrzeczeniem
się mandatu.
6. Przepisy
ust. 1-5 stosuje się odpowiednio w przypadku obsadzenia mandatu rady w drodze
uchwały rady gminy podjętej na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lipca 1998
r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U.
Nr 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060 oraz z 2001 r. Nr 45, poz. 497 i Nr 89,
poz. 971).
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 24c. Po wygaśnięciu mandatu
pracodawca przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku
pracy z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywałby,
gdyby nie przysługujący urlop bezpłatny. Radny zgłasza gotowość przystąpienia
do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu.
Art. 24d. (28) Wójt nie
może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy
na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Art. 24e. 1. Radni nie mogą
podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie
wyborców do wykonywania mandatu zgodnie z art. 23a ust. 1.
2. Radni
nie mogą powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi
zajęciami bądź działalnością gospodarczą prowadzoną na własny rachunek lub
wspólnie z innymi osobami.
projekty
ustaw
Art. 24f.(29) 1. Radni nie mogą prowadzić
działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z
wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także
zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w
prowadzeniu takiej działalności.
1a. (30)
Jeżeli radny przed rozpoczęciem wykonywania mandatu prowadził działalność
gospodarczą, o której mowa w ust. 1, jest obowiązany do zaprzestania
prowadzenia tej działalności gospodarczej w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia
ślubowania. Niewypełnienie obowiązku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, stanowi
podstawę do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 190 ustawy,
o której mowa w art. 24b ust. 6.
2. (31)
Radni i ich małżonkowie oraz małżonkowie wójtów, zastępców wójtów, sekretarzy
gminy, skarbników gminy, kierowników jednostek organizacyjnych gminy oraz osób
zarządzających i członków organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi nie
mogą być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani
pełnomocnikami spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych lub
przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby. Wybór lub powołanie tych
osób na te funkcje są z mocy prawa nieważne.
3. (skreślony).
4. (32)
Jeżeli wybór lub powołanie, o których mowa w ust. 2, nastąpiły przed
rozpoczęciem wykonywania mandatu radnego albo dniem wyboru wójta lub przed
powołaniem na stanowisko zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy,
kierownika jednostki organizacyjnej gminy oraz osoby zarządzającej i członka
organu zarządzającego gminną osobą prawną, osoby, o których mowa w ust. 2, są
obowiązane zrzec się stanowiska lub funkcji w terminie 3 miesięcy od dnia
złożenia ślubowania przez radnego albo wójta lub od dnia powołania na
stanowisko. W razie niezrzeczenia się stanowiska lub funkcji osoba, o której
mowa w ust. 2, traci je z mocy prawa po upływie terminu, o którym mowa w zdaniu
pierwszym.
5. (33)
Radni nie mogą posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach
prawa handlowego z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w
których uczestniczą takie osoby. Udziały lub akcje przekraczające ten pakiet
powinny być zbyte przez radnego przed pierwszą sesją rady gminy, a w razie
niezbycia ich nie uczestniczą one przez okres sprawowania mandatu i dwóch lat
po jego wygaśnięciu w wykonywaniu przysługujących im uprawnień (prawa głosu,
prawa do dywidendy, prawa do podziału majątku, prawa poboru).
6. (34)
(uchylony).
tezy z
piśmiennictwa
projekty
ustaw
Art. 24g. (skreślony).
Art. 24h.(35) 1. Radny, wójt, zastępca
wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej
gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną
oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta są obowiązani do
złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym, zwanego dalej
"oświadczeniem majątkowym". Oświadczenie majątkowe dotyczy ich
majątku odrębnego oraz majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową.
Oświadczenie majątkowe zawiera informacje o:
1) zasobach
pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach handlowych oraz o
nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu
terytorialnego, ich związków lub od komunalnej osoby prawnej mienia, które
podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzeniu działalności
gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach handlowych,
2) dochodach
osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej lub zajęć, z
podaniem kwot uzyskiwanych z każdego tytułu,
3) mieniu
ruchomym o wartości powyżej 10.000 złotych,
4) zobowiązaniach
pieniężnych o wartości powyżej 10.000 złotych, w tym zaciągniętych kredytach i
pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone.
2. Osoba
składająca oświadczenie majątkowe określa w nim przynależność poszczególnych
składników majątkowych, dochodów i zobowiązań do majątku odrębnego i majątku
objętego małżeńską wspólnością majątkową.
3. Oświadczenie
majątkowe wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku
podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą składają w dwóch
egzemplarzach:
1) radny
- przewodniczącemu rady gminy,
2) wójt,
przewodniczący rady gminy - wojewodzie,
3) zastępca
wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej
gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną
oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta - wójtowi.
4. Radny
i wójt składają pierwsze oświadczenie majątkowe w terminie 30 dni od dnia
złożenia ślubowania. Do pierwszego oświadczenia majątkowego radny jest
obowiązany dołączyć informację o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia
działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy, w której uzyskał
mandat, a wójt informację o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej,
jeżeli taką działalność prowadzili przed dniem wyboru. Kolejne oświadczenia
majątkowe są składane przez radnego i wójta co roku do dnia 30 kwietnia, według
stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, oraz na 2 miesiące przed upływem
kadencji.
5. Zastępca
wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej
gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną
oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta składają pierwsze
oświadczenie majątkowe w terminie 30 dni od dnia powołania na stanowisko lub od
dnia zatrudnienia. Do pierwszego oświadczenia majątkowego zastępca wójta,
sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy,
osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz
osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta są obowiązani dołączyć
informację o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia działalności
gospodarczej, jeżeli prowadzili ją przed dniem powołania lub zatrudnienia.
Kolejne oświadczenia majątkowe są składane przez nich co roku do dnia 30
kwietnia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, oraz w dniu
odwołania ze stanowiska lub rozwiązania umowy o pracę.
6. Analizy
danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonują osoby, którym złożono
oświadczenie majątkowe. Osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe,
przekazują jeden egzemplarz urzędowi skarbowemu właściwemu ze względu na
miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie majątkowe. Oświadczenie
majątkowe przechowuje się przez 6 lat.
7. Analizy
danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonuje również urząd skarbowy
właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie
majątkowe. Analizując oświadczenie majątkowe, urząd skarbowy uwzględnia również
zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) małżonka
osoby składającej oświadczenie.
8. Podmiot
dokonujący analizy, o której mowa w ust. 6 i 7, jest uprawniony do porównania
treści analizowanego oświadczenia majątkowego oraz załączonej kopii zeznania o
wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) z treścią uprzednio
złożonych oświadczeń majątkowych oraz z dołączonymi do nich kopiami zeznań o
wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT).
9. W
przypadku podejrzenia, że osoba składająca oświadczenie majątkowe podała w nim
nieprawdę lub zataiła prawdę, podmiot dokonujący analizy oświadczenia występuje
do dyrektora urzędu kontroli skarbowej właściwego ze względu na miejsce
zamieszkania osoby składającej oświadczenie z wnioskiem o kontrolę jej
oświadczenia majątkowego.
10. W
przypadku odmowy wszczęcia kontroli oświadczenia majątkowego podmiotowi, który
złożył wniosek w tej sprawie, przysługuje odwołanie do Generalnego Inspektora
Kontroli Skarbowej.
11. Do
postępowania w sprawie kontroli oświadczenia majątkowego stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej
(Dz. U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 70, poz. 816,
Nr 104, poz. 1103 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 14, poz. 143, Nr 81, poz.
877 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 89,
poz. 804, Nr 141, poz. 1178 i Nr 153, poz. 1271) dotyczące kontroli oświadczeń
majątkowych osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach
organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.
12. Podmiot
dokonujący analizy oświadczeń majątkowych w terminie do dnia 30 października
każdego roku przedstawia radzie gminy informację o:
1) osobach,
które nie złożyły oświadczenia majątkowego lub złożyły je po terminie,
2) nieprawidłowościach
stwierdzonych w analizowanych oświadczeniach majątkowych wraz z ich opisem i
wskazaniem osób, które złożyły nieprawidłowe oświadczenia,
3) działaniach
podjętych w związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w analizowanych
oświadczeniach majątkowych.
13. Prezes
Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia
majątkowego radnego oraz wzór formularza oświadczenia majątkowego wójta,
zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki
organizacyjnej gminy, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego
gminną osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu
wójta, uwzględniając zakazy określone w odniesieniu do tych osób w przepisach
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności
gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. Nr 106, poz. 679, z
1998 r. Nr 113, poz. 715 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, z 2000
r. Nr 26, poz. 306 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 214, poz. 1806).
tezy z
piśmiennictwa
projekty
ustaw
Art. 24i. (36)
1. Informacje zawarte w oświadczeniu majątkowym są jawne, z wyłączeniem
informacji o adresie zamieszkania składającego oświadczenie oraz o miejscu
położenia nieruchomości.
2. Wojewoda
i przewodniczący rady gminy przekazują wójtowi kopie oświadczeń majątkowych,
które im złożono.
3. Jawne
informacje zawarte w oświadczeniach majątkowych są udostępniane w Biuletynie
Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o
dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 oraz z 2002 r. Nr
153, poz. 1271).
Art. 24j. (37)
1. Radny, wójt, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik
jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu
zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w
imieniu wójta są obowiązani do złożenia oświadczenia o działalności
gospodarczej prowadzonej przez ich małżonka, wstępnych, zstępnych oraz
rodzeństwo, jeżeli działalność ta wykonywana jest na terenie gminy, w której
osoba obowiązana do złożenia oświadczenia pełni funkcję lub jest zatrudniona.
Obowiązani są oni również do złożenia oświadczenia o umowach cywilnoprawnych
zawartych przez ich małżonków, wstępnych, zstępnych i rodzeństwo, jeżeli umowy
te zawarte zostały z organami gminy, jednostkami organizacyjnymi gminy lub
gminnymi osobami prawnymi i nie dotyczą stosunków prawnych wynikających z
korzystania z powszechnie dostępnych usług lub ze stosunków prawnych powstałych
na warunkach powszechnie obowiązujących.
2. Osoba,
o której mowa w ust. 1, której małżonek, wstępny, zstępny lub rodzeństwo w
okresie pełnienia funkcji lub zatrudnienia tej osoby zostali zatrudnieni na
terenie danej gminy w jednostce organizacyjnej jednostki samorządu
terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego albo rozpoczęli
świadczyć pracę lub wykonywać czynności zarobkowe na innej podstawie w spółkach
handlowych, w których co najmniej 50% udziałów lub akcji posiadają jednostki
samorządu terytorialnego, jest obowiązana do pisemnego poinformowania o tym
fakcie osobę, której składa oświadczenie majątkowe. Obowiązek złożenia
informacji dotyczy również przypadku zmiany stanowiska przez małżonka,
wstępnego, zstępnego lub rodzeństwo zatrudnionych w podmiotach, o których mowa
w zdaniu pierwszym.
3. Oświadczenia,
o których mowa w ust. 1, składane są w ciągu 30 dni od dnia wyboru, powołania
lub zatrudnienia, a w przypadku podjęcia działalności gospodarczej albo
zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, w trakcie pełnienia funkcji lub w
czasie zatrudnienia - w terminie 30 dni od dnia zaistnienia przyczyny złożenia
oświadczenia. Informacja, o której mowa w ust. 2, składana jest w terminie 30
dni od dnia zaistnienia przyczyny jej złożenia.
4. Do
składania oświadczeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepis
art. 24h ust. 3.
5. Do
oświadczeń, o których mowa w ust. 1, oraz informacji, o której mowa w ust. 2,
stosuje się odpowiednio przepisy art. 24h ust. 6 i 8, z tym że nie przesyła się
ich właściwemu urzędowi skarbowemu i nie podlegają one analizie przez urząd
skarbowy.
6. Oświadczenia,
o których mowa w ust. 1, oraz informacja, o której mowa w ust. 2, podlegają
ujawnieniu na zasadach określonych w art. 24i, z tym że ujawnieniu nie
podlegają informacje dotyczące adresów zamieszkania osób je składających oraz
osób, których one dotyczą.
Art. 24k. (38)
1. Niezłożenie oświadczenia majątkowego w terminie określonym w art. 24h
ust. 4 i 5, oświadczeń, o których mowa w art. 24j ust. 1, lub informacji, o
której mowa w art. 24j ust. 2, w terminie określonym w art. 24j ust. 3 przez:
1) radnego
- powoduje utratę diety do czasu złożenia oświadczenia lub informacji,
2) wójta,
zastępcę wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki
organizacyjnej gminy, osobę zarządzającą i członka organu zarządzającego gminną
osobą prawną oraz osobę wydającą decyzje administracyjne w imieniu wójta -
powoduje utratę ich wynagrodzenia za okres od dnia, w którym powinny być
złożone oświadczenie lub informacja, do dnia złożenia oświadczenia lub
informacji.
2. Jeżeli
sekretarz gminy lub skarbnik gminy nie złożą w terminie oświadczenia
majątkowego, oświadczeń, o których mowa w art. 24j ust. 1, lub informacji, o
której mowa w art. 24j ust. 2, rada gminy odwołuje ich, w drodze uchwały,
najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin do złożenia
oświadczenia lub informacji.
3. Jeżeli
zastępca wójta, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i
członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje
administracyjne w imieniu wójta nie złożą w terminie oświadczenia majątkowego,
oświadczeń, o których mowa w art. 24j ust. 1, lub informacji, o której mowa w
art. 24j ust. 2, właściwy organ odwołuje ich albo rozwiązuje z nimi umowę o
pracę najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin do złożenia
oświadczenia lub informacji.
4. Odwołanie
i rozwiązanie umowy o pracę w trybie określonym w ust. 2 i 3 jest równoznaczne
z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1
Kodeksu pracy.
Art. 24l. (39) Podanie
nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu majątkowym, oświadczeniach, o
których mowa w art. 24j ust. 1, albo informacji, o której mowa w art. 24j ust.
2, powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 233 § 1 Kodeksu karnego.
Art. 24m. (40)
1. Wójt, zastępca wójta, skarbnik gminy, sekretarz gminy, kierownik
jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu
zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne
w imieniu wójta w trakcie pełnienia funkcji lub trwania zatrudnienia oraz przez
okres 3 lat po zakończeniu pełnienia funkcji lub ustaniu zatrudnienia nie mogą
przyjąć jakiegokolwiek świadczenia o charakterze majątkowym, nieodpłatnie lub
odpłatnie w wysokości niższej od jego rzeczywistej wartości od podmiotu lub
podmiotu od niego zależnego, jeżeli biorąc udział w wydaniu rozstrzygnięcia w
sprawach indywidualnych jego dotyczących mieli bezpośredni wpływ na jego treść.
2. Podmiotem
zależnym w rozumieniu ust. 1 jest podmiot, w którym:
1) przedsiębiorca
posiada bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w jego organach, także na
podstawie porozumień z innymi wspólnikami i akcjonariuszami,
2) przedsiębiorca
jest uprawniony do powoływania albo odwoływania większości członków organów
zarządzających podmiotu zależnego,
3) więcej
niż połowa członków zarządu przedsiębiorcy jest jednocześnie członkami zarządu
albo osobami pełniącymi funkcje kierownicze w podmiocie pozostającym z
przedsiębiorcą w stosunku zależności.
3. Zakaz,
o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy nabycia przedmiotu lub usługi dostępnych w
ramach publicznej oferty, a także nie dotyczy przedmiotów zwyczajowo
wykorzystywanych w celach reklamowych i promocyjnych oraz nagród przyznawanych
w konkursach na działalność artystyczną.
Art. 25. 1. (41) W związku
z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla
funkcjonariuszy publicznych.
2. Rozwiązanie
z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest
członkiem. Rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym,
jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem
przez radnego mandatu.
3. Pracodawca
obowiązany jest zwolnić radnego od pracy zawodowej w celu umożliwienia mu
brania udziału w pracach organów gminy.
4. Na
zasadach ustalonych przez radę gminy radnemu przysługują diety oraz zwrot
kosztów podróży służbowych.
5.(42)
(skreślony).
6. Wysokość
diet przysługujących radnemu nie może przekroczyć w ciągu miesiąca łącznie
półtorakrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 23
grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz
o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 19, poz. 239
oraz z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr 100, poz. 1080).
7. Rada
Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość diet
przysługujących radnemu w ciągu miesiąca, uwzględniając liczbę mieszkańców
gminy, przy czym kwota wymieniona w ust. 6 oznacza maksymalną wysokość diet w
gminach o największej liczbie mieszkańców.
8. Rada
gminy przy ustalaniu wysokości diet radnych bierze pod uwagę funkcje pełnione
przez radnego.
9. (43)
(skreślony).
10. Minister
właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia,
sposób ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych,
uwzględniając celowość zwrotu rzeczywiście poniesionych wydatków związanych z
wykonywaniem mandatu oraz ułatwienie dokonywania rozliczeń.
akty
wykonawcze
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 25a. (44) Radny nie
może brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego
interesu prawnego.
Art. 25b.(45) Mandatu radnego gminy nie można
łączyć z:
1) mandatem
posła lub senatora,
2) wykonywaniem
funkcji wojewody lub wicewojewody,
3) członkostwem
w organie innej jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 26. 1. (46) Organem
wykonawczym gminy jest wójt.
2. (47)
Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru
go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy.
3. (48)
Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w której siedziba władz znajduje
się w mieście położonym na terytorium tej gminy.
4. (49)
W miastach powyżej 100.000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent
miasta. Dotyczy to również miast, w których do dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym.
5. (50)
(skreślony).
orzeczenia
sądów
Art. 26a. (51)
1. Wójt, w drodze zarządzenia, powołuje oraz odwołuje swojego zastępcę lub
zastępców i określa ich liczbę.
2. Liczba
zastępców wójta nie może być większa niż:
1) jeden
w gminach do 20.000 mieszkańców,
2) dwóch
w gminach do 100.000 mieszkańców,
3) trzech
w gminach do 200.000 mieszkańców,
4) czterech
w gminach powyżej 200.000 mieszkańców.
Art. 27. (52) Funkcji
wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z:
1) funkcją
wójta lub jego zastępcy w innej gminie,
2) członkostwem
w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest
wójtem lub zastępcą wójta,
3) zatrudnieniem
w administracji rządowej,
4) mandatem
posła lub senatora.
orzeczenia
sądów
Art. 28. (53) Do wójta i
jego zastępców stosuje się odpowiednio przepis art. 24e ust. 1.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 28a. (54)
1. Uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium jest
równoznaczna z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie
odwołania wójta. Przed podjęciem uchwały w sprawie udzielenia wójtowi
absolutorium rada gminy zapoznaje się z wnioskiem i opinią, o których mowa w
art. 18a ust. 3.
2. Uchwałę
w sprawie absolutorium rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów
ustawowego składu rady gminy.
3. Rada
gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania
wójta z przyczyny określonej w ust. 1 na sesji zwołanej nie wcześniej niż po
upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi
absolutorium.
4. Przed
podjęciem uchwały, o której mowa w ust. 3, rada gminy zapoznaje się z opinią
regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu
wójtowi absolutorium oraz wysłuchuje wyjaśnień wójta.
5. Uchwałę,
o której mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje bezwzględną wiekszością głosów
ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.
Art. 28b. (55) 1. Rada
gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania
wójta z przyczyny innej niż nieudzielenie wójtowi absolutorium jedynie na
wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.
2. Wniosek,
o którym mowa w ust. 1, wymaga formy pisemnej i uzasadnienia przyczyny
odwołania oraz podlega zaopiniowaniu przez komisję rewizyjną.
3. Rada
gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania
wójta na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia złożenia
wniosku, o którym mowa w ust. 1.
4. Uchwałę,
o której mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje większością co najmniej 3/5 głosów
ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 28c. (56) Jeżeli
zgłoszony w trybie art. 28b wniosek o podjęcie uchwały o przeprowadzeniu
referendum w sprawie odwołania wójta nie uzyskał wymaganej większości głosów,
kolejny wniosek może być zgłoszony w tym trybie nie wcześniej niż po upływie 12
miesięcy od poprzedniego głosowania.
orzeczenia
sądów
Art. 28d. (57) 1. W
przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji, przeprowadza się
wybory przedterminowe na zasadach określonych w ustawie o bezpośrednim wyborze
wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz w ustawie - Ordynacja wyborcza do
rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
2. Wyborów
nie przeprowadza się, jeżeli data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w
okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji wójta.
orzeczenia
sądów
Art. 28e. (58) Wygaśnięcie
mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego
zastępcy lub zastępców.
Art. 28f. (59) W przypadku
wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji jego funkcję, do czasu objęcia
obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez Prezesa
Rady Ministrów.
Art. 29. (60) 1. Po
upływie kadencji wójta pełni on swoją funkcję do czasu objęcia obowiązków przez
nowo wybranego wójta.
2. Po
upływie kadencji wójta, zastępca wójta pełni swoje obowiązki do czasu objęcia
obowiązków przez nowo powołanego zastępcę wójta.
orzeczenia
sądów
Art. 29a. (61) Objęcie
obowiązków przez wójta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania
o następującej treści:
"Obejmując
urząd wójta (burmistrza, prezydenta) gminy (miasta), uroczyście ślubuję, że
dochowam wierności prawu, a powierzony mi urząd sprawować będę tylko dla dobra
publicznego i pomyślności mieszkańców gminy (miasta)." Ślubowanie może być
złożone z dodaniem zdania: "Tak mi dopomóż Bóg."
Art. 30. (62) 1. Wójt wykonuje uchwały rady
gminy i zadania gminy określone przepisami prawa.
2. Do
zadań wójta należy w szczególności:
1) przygotowywanie
projektów uchwał rady gminy,
2) określanie
sposobu wykonywania uchwał,
3) gospodarowanie
mieniem komunalnym,
4) wykonywanie
budżetu,
5) zatrudnianie
i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
6) (skreślony).
3. W
realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie gminy.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 31. (63) Wójt kieruje bieżącymi sprawami
gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 31a. (64) Wójt
opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje
pogotowie i alarm przeciwpowodziowy.
Art. 31b. (65)
1. Jeżeli w inny sposób nie można usunąć bezpośredniego niebezpieczeństwa
dla życia ludzi lub dla mienia, wójt może zarządzić ewakuację z obszarów
bezpośrednio zagrożonych.
2. W
przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej wójt działa na zasadach
określonych w odrębnych przepisach.
Art. 32. (66) (skreślony).
Art. 33. 1. (67) Wójt
wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.
2. (68)
Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin
organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia.
3. (69)
Kierownikiem urzędu jest wójt.
4. (70)
Wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu
zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.
5. (71)
Kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do
pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
6. Status
prawny pracowników samorządowych określa odrębna ustawa.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 34. (72) (skreślony).
Art. 35. 1. Organizację i zakres
działania jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem, po
przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami.
2. Statut
może przewidywać powołanie jednostki niższego rzędu w ramach jednostki
pomocniczej.
3. Statut
jednostki pomocniczej określa w szczególności:
1) nazwę i
obszar jednostki pomocniczej,
2) zasady
i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej,
3) organizację
i zadania organów jednostki pomocniczej,
4) zakres
zadań przekazywanych jednostce przez gminę oraz sposób ich realizacji,
5) (73)
zakres i formy kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów
jednostki pomocniczej.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 36. 1. Organem uchwałodawczym w
sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa
wspomaga rada sołecka.
2. Sołtys
oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim,
spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa
uprawnionych do głosowania.
3. Sołtys
korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 37. 1.(74) Organem
uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada o liczbie członków ustalonej
według art. 17, nie więcej jednak niż 21.
2. (75)
Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd. Na czele zarządu stoi
przewodniczący.
3. Przewodniczący
zarządu korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
4. Statut
osiedla może ustalić, że w osiedlu organem uchwałodawczym jest ogólne zebranie
mieszkańców. Ogólne zebranie wybiera zarząd osiedla; art. 36 ust. 2 stosuje się
odpowiednio.
orzeczenia
sądów
Art. 37a. Przewodniczący organu
wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na
zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu.
Przewodniczący rady gminy jest każdorazowo zobowiązany do zawiadamiania, na
takich samych zasadach jak radnych, przewodniczącego organu wykonawczego
jednostki pomocniczej o sesji rady gminy.
Art. 37b. 1. Rada gminy może ustanowić
zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej
będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej.
2. Rada
gminy może ustanowić zasady, na jakich członkom organu wykonawczego jednostki
pomocniczej oraz członkom rady dzielnicy (osiedla), rady sołeckiej, będzie
przysługiwała dieta lub zwrot kosztów podróży służbowej.
orzeczenia
sądów
Art. 38. Odrębności ustroju gmin, które
wykonują zadania o szczególnym charakterze, określają właściwe ustawy. Dotyczy to
w szczególności gmin uzdrowiskowych.
Art. 39. 1. (76) Decyzje w
indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt, o ile
przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
2. (77)
Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do
wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ust. 1, w imieniu wójta.
3. (78)
(skreślony).
4. Do
załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy
może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy
jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1.
5. (79)
Od decyzji wydanej przez wójta lub organ, o którym mowa w ust. 4, służy
odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 39a. Prezes Rady Ministrów, w
drodze rozporządzenia, ustala instrukcję kancelaryjną dla organów gmin i
związków międzygminnych.
akty
wykonawcze
Rozdział 4
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gminę
Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień
ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego
obowiązujących na obszarze gminy.
2. Na
podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w
zakresie:
1) wewnętrznego
ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji
urzędów i instytucji gminnych,
3) zasad
zarządu mieniem gminy,
4) zasad
i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
3. W
zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie
obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia
porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
4. Przepisy
porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę
grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 41. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia
rada gminy w formie uchwały.
2. (80)
W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie
zarządzenia.
3. (81)
Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji
rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia
do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady.
4. (82)
W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia
rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
5. (83)
Wójt przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i
staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 42. Zasady i tryb ogłaszania
aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu
aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i
z 2001 r. Nr 46, poz. 499).
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Rozdział 5
Mienie komunalne
Art. 43. Mieniem komunalnym jest własność i
inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie
innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 44. Nabycie mienia komunalnego
następuje:
1) na
podstawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym,
2) przez
przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy w
trybie, o którym mowa w art. 4; przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia
zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia - decyzją Prezesa Rady
Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji
publicznej,
3) w
wyniku przekazania przez administrację rządową na zasadach określonych przez Radę
Ministrów w drodze rozporządzenia,
4) w
wyniku własnej działalności gospodarczej,
5) przez
inne czynności prawne,
6) w
innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 45. 1. Podmioty mienia komunalnego
samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników
majątkowych, przy zachowaniu wymogów zawartych w odrębnych przepisach prawa.
2. (skreślony).
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 46. 1. (84)
Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa
jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta
samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą.
2. (85)
(skreślony).
3. Jeżeli
czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej
skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego
budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej.
4. Skarbnik
gminy (główny księgowy budżetu), który odmówił kontrasygnaty, dokona jej jednak
na pisemne polecenie zwierzchnika, powiadamiając o tym radę gminy oraz
regionalną izbę obrachunkową.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 47. 1. (86) Kierownicy
jednostek organizacyjnych gminy nieposiadających osobowości prawnej działają
jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.
2. (87)
(skreślony).
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 48. 1. Jednostka pomocnicza zarządza
i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w
zakresie określonym w statucie. Statut ustala również zakres czynności
dokonywanych samodzielnie przez jednostkę pomocniczą w zakresie przysługującego
jej mienia.
1a. Przepis
ust. 1 stosuje się odpowiednio do jednostki niższego rzędu, o której mowa w
art. 35 ust. 2.
2. Rada
gminy nie może uszczuplić dotychczasowych praw sołectw do korzystania z mienia
bez zgody zebrania wiejskiego.
3. Wszystkie
przysługujące dotychczas mieszkańcom wsi prawa własności, użytkowania lub inne
prawa rzeczowe i majątkowe, zwane dalej mieniem gminnym, pozostają
nienaruszone.
4. Do
mienia gminnego mają zastosowanie, z zastrzeżeniem ust. 3, przepisy dotyczące
mienia komunalnego.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 49. 1. Gmina nie ponosi
odpowiedzialności za zobowiązania innych gminnych osób prawnych, a te nie
ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania gminy.
2. W
przypadku zniesienia lub podziału gminy odpowiedzialność za jej zobowiązania
ponoszą solidarnie gminy, które przejęły jej mienie.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 50. Obowiązkiem osób uczestniczących w
zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu
zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Rozdział 6
Gminna gospodarka finansowa
Art. 51. 1. Gmina samodzielnie
prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy, zwanego dalej budżetem.
2. Budżet
jest uchwalany na rok kalendarzowy.
3. Statut
gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki
finansowej w ramach budżetu gminy.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 52. 1. (88) Projekt
budżetu przygotowuje wójt.
1a. (89)
Bez zgody wójta gminy rada gminy nie może wprowadzić w projekcie budżetu gminy
zmian powodujących zwiększenie wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych
dochodach lub zwiększenie planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia
źródeł tych dochodów.
2. (90)
Projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami
wójt przedkłada radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego
rok budżetowy i przesyła projekt regionalnej izbie obrachunkowej, celem
zaopiniowania.
3. Budżet
jest uchwalany do końca roku poprzedzającego rok budżetowy.
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 53. 1. Procedurę uchwalania
budżetu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących
projektowi określa rada gminy.
2. Do
czasu uchwalenia budżetu przez radę gminy, jednak nie później niż do 31 marca
roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu
przedłożony radzie gminy.
3. W
przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, regionalna
izba obrachunkowa ustala budżet gminy w zakresie obowiązkowych zadań własnych
oraz zadań zleconych w terminie do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia
ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki
budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 54. 1. Dochodami gminy są:
1) podatki,
opłaty i inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody gminy,
2) dochody
z majątku gminy,
3) subwencja
ogólna z budżetu państwa.
2. Dochodami
gminy mogą być:
1) (skreślony),
2) dotacje
celowe na realizację zadań zleconych oraz na dofinansowanie zadań własnych,
3) wpływy
z samoopodatkowania mieszkańców,
4) (skreślony),
5) spadki,
zapisy i darowizny,
6) inne
dochody.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 55. 1. Subwencje ogólne są
ustalane dla gmin według zobiektywizowanych kryteriów, które określa odrębna
ustawa.
2. Minister
Finansów(91) ustala, zgodnie z ust. 1, wysokość i rozdziela
subwencje ogólne na rzecz każdej gminy bezpośrednio z budżetu państwa.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 56. (skreślony).
Art. 57. W uchwale budżetowej określa się
źródła pokrycia niedoboru budżetu, jeżeli planowane wydatki budżetu
przewyższają planowane dochody.
orzeczenia
administracji
Art. 58. (92) 1. Uchwały i zarządzenia
organów gminy dotyczące zobowiązań finansowych wskazują źródła dochodów, z
których zobowiązania te zostaną pokryte.
2. Uchwały
rady gminy, o których mowa w ust. 1, zapadają bezwzględną większością głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady.
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 59. Dyspozycja środkami pieniężnymi
gminy jest oddzielona od kasowego jej wykonania.
2. (skreślony).
orzeczenia
administracji
Art. 60. 1. (93) Za
prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt.
2. (94)
Wójtowi gminy przysługuje wyłączne prawo:
1) zaciągania
zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach
wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
2) emitowania
papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
3) dokonywania
wydatków budżetowych,
4) zgłaszania
propozycji zmian w budżecie gminy,
5) dysponowania
rezerwami budżetu gminy,
6) blokowania
środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.
Art. 61. 1. Gospodarka finansowa gminy
jest jawna.
2. (95)
Wójt niezwłocznie ogłasza uchwałę budżetową i sprawozdanie z jej wykonania w
trybie przewidzianym dla aktów prawa miejscowego.
3. (96)
Wójt informuje mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach
polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu środków budżetowych.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 62. Kontrolę gospodarki finansowej
gmin i związków sprawują regionalne izby obrachunkowe.
2. (skreślony).
orzeczenia
sądów
Art. 63. Odrębne ustawy określą:
1) sposób
powoływania, organizację i szczegółowe zasady działania regionalnych izb
obrachunkowych,
2) podatki,
opłaty i wpływy uznane za dochody gminy,
3) ogólne
zasady procedury budżetowej i gospodarki finansowej w gminach,
4) warunki
zaciągania pożyczek przez gminy.
orzeczenia
sądów
Rozdział 7
Związki i porozumienia międzygminne
Art. 64. 1. W celu wspólnego
wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.
2. Uchwały
o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa
i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem
zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu
związku.
4. Obowiązek
utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa
zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do
związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust.
4.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 65. 1. Związek wykonuje zadania
publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
2. Związek
posiada osobowość prawną.
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 66. Gmina informuje wojewodę o
zamiarze przystąpienia do związku.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 67. 1. Utworzenie związku wymaga
przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych gmin bezwzględną większością
głosów ustawowego składu rady gminy.
2. Statut
związku powinien określać:
1) nazwę
i siedzibę związku,
2) uczestników
i czas trwania związku,
3) zadania
związku,
4) organy
związku, ich strukturę, zakres i tryb działania,
5) zasady
korzystania z obiektów i urządzeń związku,
6) zasady
udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku,
7) zasady
przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych,
8) zasady
likwidacji związku,
9) inne zasady
określające współdziałanie.
3. Zmiana
statutu następuje w trybie przewidzianym dla jego ustanowienia.
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 68. 1. Rejestr związków prowadzi
minister właściwy do spraw administracji publicznej.
2. Związek
nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia statutu.
3. Minister
właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia,
sposób prowadzenia rejestru związków międzygminnych oraz ogłaszania statutów
związków, uwzględniając dokumentację niezbędną do wpisania związku do rejestru,
dane podlegające wpisaniu oraz sposób dokonywania zmian wpisów w rejestrze.
akty
wykonawcze
tezy z
piśmiennictwa
Art. 69. 1. Organem stanowiącym i kontrolnym
związku jest zgromadzenie związku, zwane dalej zgromadzeniem.
2. W
zakresie zadań zleconych związkowi zgromadzenie wykonuje kompetencje
przysługujące radzie gminy.
3. Do
zgromadzenia związku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rady gminy.
Art. 70. 1. (97) W skład
zgromadzenia wchodzą wójtowie gmin uczestniczących w związku.
2. (98)
Na wniosek wójta rada gminy może powierzyć reprezentowanie gminy w zgromadzeniu
zastępcy wójta albo radnemu.
3. Statut
może przyznawać określonym gminom więcej niż jeden głos w zgromadzeniu.
Dodatkowych przedstawicieli wyznacza zainteresowana rada gminy.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 71. Uchwały zgromadzenia są
podejmowane bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków
zgromadzenia.
Art. 72. 1. Członek zgromadzenia może
wnieść pisemny sprzeciw w stosunku do uchwały zgromadzenia w ciągu 7 dni od
dnia jej podjęcia.
2. Wniesienie
sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały i wymaga ponownego rozpatrzenia sprawy.
3. Sprzeciw
nie może być zgłoszony do uchwały podjętej w wyniku ponownego rozpatrzenia
sprawy.
4. Przepisów
ust. 1-3 nie stosuje się do związków międzygminnych utworzonych na podstawie
art. 64 ust. 4.
Art. 73. 1. Organem wykonawczym
związku jest zarząd.
2. Zarząd
związku jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród jego członków.
3. O
ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków
zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku.
4. (99)
(skreślony).
5. (100)
(skreślony).
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
Art. 73a. 1. Do gospodarki
finansowej związku międzygminnego stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce
finansowej gmin.
2. Plan
finansowy związku uchwala zgromadzenie związku.
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 74. 1. Gminy mogą zawierać
porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez
nie zadań publicznych.
2. Gmina
wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych
gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału
w kosztach realizacji powierzonego zadania.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 75. (skreślony).
Rozdział 8
(skreślony).
Rozdział 9
Stowarzyszenia gmin
Art. 84. 1. W celu wspierania idei
samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć
stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami.
2. Organizację,
zadania oraz tryb pracy stowarzyszenia określa jego statut.
3. Do
stowarzyszeń gmin stosuje się odpowiednio przepisy Prawa o stowarzyszeniach, z
tym że dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 założycieli.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 84a. Zasady przystępowania gminy do
międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych określają
odrębne przepisy.
Rozdział 10
Nadzór nad działalnością gminną
Art. 85. Nadzór nad działalnością
gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 86. Organami nadzoru są Prezes Rady
Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba
obrachunkowa.
orzeczenia
sądów
Art. 87. Organy nadzoru mogą wkraczać w
działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 88. Organy nadzoru mają prawo żądania
informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy,
niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 89. 1. Jeżeli prawo uzależnia
ważność rozstrzygnięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub
zaopiniowania przez inny organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno
nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia
lub jego projektu, z zastrzeżeniem ust. 1a.
1a. Termin,
o którym mowa w ust. 1, wynosi 30 dni, jeżeli zatwierdzenie, uzgodnienie lub
zaopiniowanie wymagane jest od organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego.
2. Jeżeli
organ, o którym mowa w ust. 1 lub 1a, nie zajmie stanowiska w sprawie,
rozstrzygnięcie uważa się za przyjęte w brzmieniu przedłożonym przez gminę, z
upływem terminu określonego w ust. 1 lub 1a.
3. Do
zatwierdzania, uzgadniania lub opiniowania przez organy gminy rozstrzygnięć
innych organów przepisy ust. 1, 1a i 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 90. (101) 1. Wójt obowiązany jest do
przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.
Akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt przekazuje w ciągu 2 dni od ich
ustanowienia.
2. Wójt
przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach określonych w ust. 1,
uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały rady gminy
i zarządzenia wójta objęte zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 91. 1. (102) Uchwała
lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności
uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie
nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie
określonym w art. 90.
2. (103)
Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności
uchwały lub zarządzenia albo w toku tego postępowania, może wstrzymać ich
wykonanie.
2a. (104)
Przepisu ust. 2 nie stosuje się do uchwały lub zarządzenia o zaskarżeniu
rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego.
3. Rozstrzygnięcie
nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o
dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
4. (105)
W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza
nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę
lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa.
5. Przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
orzeczenia
sądów
orzeczenia
administracji
tezy z
piśmiennictwa
Art. 92. (106)
1. Stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały lub zarządzenia
organu gminy wstrzymuje ich wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym
stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
2. Przepisu
ust. 1 nie stosuje się do uchwały lub zarządzenia o zaskarżeniu rozstrzygnięcia
nadzorczego do sądu administracyjnego.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 92a. W przypadku złożenia przez
organ gminy skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze, sąd administracyjny wyznacza
rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia skargi do sądu.
Art. 93. (107) 1. Po upływie terminu
wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie
stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku
organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.
2. W
przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydanie postanowienia o wstrzymaniu
wykonania uchwały lub zarządzenia należy do sądu.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 94. (108) 1. Nie stwierdza się
nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od
dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub
zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem
prawa miejscowego.
2. Jeżeli
nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu upływu terminu
określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, sąd
administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem. Uchwała lub zarządzenie
tracą moc prawną z dniem orzeczenia o ich niezgodności z prawem. Przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego co do skutków takiego orzeczenia stosuje
się odpowiednio.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 95. (skreślony).
tezy z
piśmiennictwa
Art. 96. (109) 1. W razie powtarzającego się
naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa
Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W przypadku
rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do
spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady
gminy pełni jej funkcję.
2. Jeżeli
powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt,
wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi
skutku - występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta. W
przypadku odwołania wójta Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego
do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru wójta
pełni jego funkcję.
tezy z
piśmiennictwa
Art. 97. 1. (110) W razie
nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku
skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes Rady
Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch
lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.
2. Ustanowienie
zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów
organom gminy i wezwaniu ich do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy
sytuacji gminy.
3. Komisarza
rządowego powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, zgłoszony za
pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
4. Komisarz
rządowy przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji organów gminy z dniem
powołania.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 98. 1. Rozstrzygnięcia organu
nadzorczego dotyczące gminy, w tym rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 96
ust. 2 i art. 97 ust. 1, a także stanowisko zajęte w trybie art. 89, podlegają
zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie
30 dni od dnia ich doręczenia.
2. Przepis
ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozstrzygnięć dotyczących organów związków i
porozumień międzygminnych.
3. (111)
Do złożenia skargi uprawniona jest gmina lub związek międzygminny, których
interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą do
wniesienia skargi jest uchwała lub zarządzenie organu, który podjął uchwałę lub
zarządzenie albo którego dotyczy rozstrzygnięcie nadzorcze.
3a. Do
złożenia skargi na rozstrzygnięcie organu nadzorczego, dotyczące uchwały rady
gminy, doręczone po upływie kadencji rady, uprawniona jest rada gminy następnej
kadencji w terminie 30 dni od dnia wyboru przewodniczącego rady.
4. Do
postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio
przepisy o zaskarżaniu do sądu administracyjnego decyzji w indywidualnych
sprawach z zakresu administracji publicznej.
5. Rozstrzygnięcia
nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi bądź z
datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 98a. 1. (112)
Jeżeli właściwy organ gminy, wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów art.
190 ust. 2 i 6 i art. 194 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 24b ust. 6, art. 26
ust. 2 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta,
burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1089 i Nr
214, poz. 1806) oraz art. 5 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje
publiczne, w zakresie dotyczącym odpowiednio wygaśnięcia mandatu radnego,
mandatu wójta, odwołania ze stanowiska albo rozwiązania umowy o pracę z
zastępcą wójta, sekretarzem gminy, skarbnikiem gminy, kierownikiem jednostki
organizacyjnej gminy i osobą zarządzającą lub członkiem organu zarządzającego
gminną osobą prawną, nie podejmuje uchwały, nie odwołuje ze stanowiska lub nie
rozwiązuje umowy o pracę, wojewoda wzywa organ gminy do podjęcia odpowiedniego
aktu w terminie 30 dni.
2. W
razie bezskutecznego upływu terminu określonego w ust. 1, wojewoda, po
powiadomieniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wydaje
zarządzenie zastępcze.
3. Przepisy
art. 98 stosuje się odpowiednio.
Art. 99. 1. (skreślony).
1a. Przepisy
o nadzorze nad gminami stosuje się odpowiednio do związków i porozumień
międzygminnych.
2. W
sprawach związków i porozumień międzygminnych, wykraczających poza granice
województwa, organy nadzorcze działają w zakresie swojej właściwości miejscowej
i za pośrednictwem organów nadzorczych właściwych ze względu na siedzibę władz
związku lub porozumienia, chyba że statut związku lub porozumienie przekazuje
uprawnienia nadzorcze Prezesowi Rady Ministrów.
orzeczenia
sądów
Art. 100. Postępowanie sądowe, o którym mowa
w artykułach poprzedzających, jest wolne od opłat sądowych.
Art. 101. 1. (113) Każdy,
czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem
podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może
- po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu
administracyjnego.
2. Przepisu
ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i
skargę oddalił.
2a. (114)
Skargę na uchwałę lub zarządzenie, o których mowa w ust. 1, można wnieść do
sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców
gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę.
3. W
sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania
spraw w postępowaniu administracyjnym.
4. W
sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 94.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 101a. 1. Przepisy art. 101
stosuje się odpowiednio, gdy organ
gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane
czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich.
2. W
przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi
nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko
gminy.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 102. Przepisów rozdziału niniejszego
nie stosuje się do decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji
publicznej, wydawanych przez organy gmin, ich związków lub samorządowe kolegia
odwoławcze. Kontrolę instancyjną w tym zakresie oraz nadzór pozainstancyjny i
kontrolę sprawowaną przez sąd określają przepisy odrębne.
orzeczenia
sądów
tezy z
piśmiennictwa
Art. 102a. W sprawach, o których mowa w
niniejszym rozdziale, nie stosuje się przepisu art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 11
maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 i Nr
104, poz. 515, z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Nr 106, poz. 679, Nr 114, poz. 739 i
Nr 144, poz. 971, z 1998 r. Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 75, poz. 853, z
2000 r. Nr 2, poz. 5, Nr 48, poz. 552, Nr 60, poz. 704 i Nr 91, poz. 1008 oraz
z 2001 r. Nr 49, poz. 508 i 509, Nr 98, poz. 1070 i Nr 101, poz. 1113).
Rozdział 11
Przepis końcowy
Art. 103. Ustawa wchodzi w życie w terminie
i na zasadach określonych ustawą - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie
terytorialnym, z wyjątkiem art. 5 ust. 4 i art. 17, które wchodzą w życie z
dniem ogłoszenia.